Durante esta jornada te llevaré por las tierras de Ponteceso y de Cabana de Bergantiños. Visitaremos y sentiremos los lugares que aparecen en las obras de Eduardo Pondal. Para conocer más sobre el autor, sigue el enlace.
La Ruta de Eduardo Pondal en Ponteceso sale de la plaza de O Recheo y, siguiendo catorce monolitos que marcan puntos significativos en la obra del autor, llegarás hasta Monte Branco. Cuatro kilómetros en total. Te comparto los versos que aparecen en esos primeros puntos:
"Eu nacín en agreste soedade,
eu nacín cabo dun agreste outeiro,
p´ronde o Anllóns, con nobre maxestade,
camiña ó seu destino derradeiro.
Eu non nacín en vila nin ciudade,
mas lonxe do seu ruído lisonxeiro:
eu nacín cabo de pinal espeso,
eu nacín na pequena Ponte-Ceso".
Tras hacer ese recorrido, si aún dispones de más tiempo te recomiendo que vayas a la zona de Corme para dar un paseo por la Praia da Hermida, desde la cual verás la IIla da Estrela; haciendo antes parada en Pedra da Serpe. Ambos puntos, origen de famosas leyendas....
"Dólmenes de Dombate e da Piosa,
e ti, ouh arca d´Ogas nomeada,
no voso vello musgo á edade nosa
o esplandor amostrás da edá pasada:
vós ocultades gloria esplendorosa,
vós morte aconsellades celebrada,
vós insinás de Breogán a xente
a vivir e a morrer gloriosamente"
Tal y como me cuentan desde el propio Municipio de Cabana, hubo muchos otros autores (Cándido Pedreira, Antón Zapata, Manuel María, Méndez Ferrín, Xoán Babarro, César Antonio Molina, Xelucho Abella, Alberte Suras, Manuel Rivas, Rafael Lema, Perfecto Varela, Rosalía Fernández Rial y Matilde Vilariño) que hablaron de este lugar y también de otros puntos del Concello.
"O Dolmen de Dombate
é mao e colo tenro
para que nel se refuxie
o home cos seus medos
e os seus soños.
O Dolmen de Dombate
é o espacio xusto
para ollar pasar a vida
e agardar,
silandeiros e envisos,
a chegada da norte".
A cruz xiratoria de O Roncadoiro está hoxe desaparecida. Por fortuna, sábese da súa existencia e forma grazas a un debuxe e a un texto do escritor y político Daniel R. Castelao incluída no volumen As cruces de pedra na Galiza:
“Esta cruz es giratoria y su forma, de cabeza ensanchada y larga, hace pensar que se trata de un monumento antiguo, quizás modificado más tarde. Por la condición de piedra giratoria, la gente le concede virtudes milagrosas”. En esta parroquia cabanesa se encuentran dos cruces giratorias más: una camino del lugar de Borneiro, otra en Vilaseco" (esta última tamén no tramo do Camiño dos Faros)
“Nome fermoso, evocador, longo ecoar de salaios de mar e bosque, puro e non barroco. Dentro da historia vaise tinxindo de máis outo senso. Xa para nós é metafísica verba. Metafísica da nosa carne, do sangue espiritual noso”
"O muíño non é muíño,
que é a capilla dos ratos,
donde se daban os bicos
e mailos moitos abrazos.
Mui muíño, mui muíño,
bótame a fariña fóra,
que a filla da muiñeira
ten un andar que namora."
"Vouvos contar unha historia
aquí con poucas palabras:
o que antiguamente era
a nosa parroquia de Canduas.
Había un convento de monxas
disque no lugar de San Pedro.
Eu esto xa no no vin,
pro díxomo meu abuelo.
Despois marcharon dalí,
eu non sei pra que lugar;
disque lle iban facer guerra
os mariñeiros do mar.
E despois aquí en Canduas,
según algún vello dixo,
era un convento de frailes,
chamábase San Martiño.
Os frailes daquí marcharon
e non sei para que sitio;
así lle quedou o nombre:
parroquia de San Martiño.
Esta historia é pequena,
que ten mui poucas palabras.
A parroquia de Borneiro
disque era anexo de Canduas".
Se queres gozar de máis tempo en Ponteceso e Cabana, ou buscar lugares para comer e durmir, consulta o apartado no que te guío pola Costa da Morte coa "Ruta do Sol con Luces & Sombras”.